Eritropoietin niçin hayati öneme sahip bir hormondur?
Eritropoietin hangi durumlarda devreye girer ve alyuvar üretimini nasıl başlatır?
Eritropoietin hangi durumlarda devreye girer ve alyuvar üretimini nasıl başlatır?
Kandaki alyuvarların içinde bulunan hemoglobin molekülü kanda oksijen ve karbondioksitin taşınmasında görev alır. Alyuvarların, dolayısıyla hemoglobinin azalması, “kansızlık” veya “anemi” olarak isimlendirilen bir hastalığa neden olur. Kansızlık insan için ciddi sorunlara yol açan bir hastalıktır. Çünkü çabuk yorulma, halsizlik, nefes darlığı, göğüs ağrısı, ciltte solukluk, kalp yetmezliği ve kalp ritm bozukluğu gibi rahatsızlıklara sebep olur. Bu nedenle alyuvarlar hayatın devamı için gereklidirler. Belirli seviyelerin altına indiklerinde ise yaşamın devam etmesi mümkün olmaz. Alyuvarların bu kadar önemli olmasının sebebi, içlerinde hemoglobin moleküllerinin bulunmasıdır.
Alyuvarların yapım yeri kemik iliğidir. Kırmızı ilikte üretilen alyuvarların üretimi hassas bir şekilde kontrol edilir ve milimetre küpte 4.5-5 milyon olan alyuvar sayısının bu seviyede kalması için son derece karmaşık ve hassas işlemler gerçekleşir. Eğer kırmızı ilikteki kan üretiminde biraz azalma olursa, vücuttaki hücreler oksijensiz kalarak ölürler. Bu nedenle kemik iliğindeki üretimin sürekli olması zorunludur. Bu kadar önemli bir görevde aksama olmaması için vücutta çeşitli önlemler alınmıştır. Bu önlemlerden biri vücuttaki alyuvar yapımını kontrol eden ve düzenleyen bir hormondur. Eritro-poietin adı verilen bu hormon dokulara yeterli oksijen verilip verilmediğini kontrol eder. Dokuların oksijensiz kalması durumunda kemik iliğinde alyuvar yapımını hızlandıran bir maddenin sentezini ve kana salınmasını sağlar.
Görüldüğü gibi insan, kendi bedeninin çok kısıtlı bir bölümüne -o da ancak kısmen- hakimdir. Örneğin bedenini kullanarak yürüyebilir, konuşabilir veya ellerini kullanarak bir iş yapabilir. Ancak bedeninin derinliklerinde binlerce kimyasal ve fiziksel olay, insanın bilgisi ve iradesi dışında gerçekleşmektedir. Eritropoietin buna tipik bir örnektir. Kendi bedenine ve kendi yaşamına hakim olduğunu zanneden bir insan bu yüzden büyük bir yanılgı içindedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder